24 Saat Kuralını Anlamak: WhatsApp Business API'nin En Kritik Kuralı

WhatsApp Business API'de "Oturum" (Session) veya "24 Saat Penceresi" kavramı, platform'un en temel ve en çok yanlış anlaşılan kuralıdır. Bu kuralı tam olarak anlamadan WhatsApp API kullanmak, hem mali kayıplara hem de kullanıcı deneyiminin bozulmasına neden olabilir.

24 Saat Kuralı Nedir?

Bir kullanıcı işletmenize mesaj attığında (veya bir butona tıkladığında, QR kod taradığında), 24 saatlik bir geri sayım başlar. Bu süre içinde işletmeniz kullanıcıya şablon kullanmadan, özgürce metin, görsel, ses, video, doküman ve konum gönderebilir.

Buna "Müşteri Hizmetleri Penceresi" (Customer Service Window) veya "Oturum Mesajı" (Session Message) denir.

Oturum Mesajının Özellikleri:

✅ Avantajlar:

• Şablon onayına gerek yok
• İstediğiniz içeriği gönderebilirsiniz
• Dinamik ve esnek yanıtlar
• Düşük maliyet (genellikle ücretsiz veya çok düşük ücretli)
• Bot akışları için ideal

❌ Kısıtlamalar:

• Sadece 24 saat içinde geçerli
• Kullanıcı önce mesaj atmalı (siz başlatamazsınız)
• Süre dolunca artık özgür mesaj gönderemezsiniz

Örnek Senaryo:

14:00: Ahmet, işletmenize "Merhaba" yazıyor 14:00 - 14:01 (sonraki 24 saat): Özgürce sohbet edebilirsiniz 14:01 (ertesi gün): 24 saat doldu, artık şablon mesaj gerekli

24 Saat Dolunca Ne Olur?

Süre dolduğunda, artık kullanıcıya özgürce "Naber?", "Yardımcı olabilir miyim?" veya başka bir mesaj yazamazsınız. Konuşmayı yeniden başlatmak için mutlaka önceden onaylanmış bir Şablon Mesaj (Template Message) göndermeniz gerekir.

Şablon Mesajın Özellikleri:

• Ücretli: Ülke ve kategori bazlı fiyatlandırma (genellikle $0.01 - $0.20 arası)
• Önceden onaylı: Meta tarafından incelenmiş ve onaylanmış olmalı
• Kategorize: Pazarlama, Hizmet veya OTP kategorisinde
• Değişken içerebilir: Kişiselleştirme için {{1}}, {{2}} gibi

Maliyet Karşılaştırması:

Maliyet Optimizasyonu: Kullanıcıların 24 saat içinde yanıt vermesini teşvik ederek maliyetleri düşürebilirsiniz.

Oturumun Başlatılması ve Yenilenmesi

Oturum Hangi Durumlarda Başlar?

1. Kullanıcı mesaj gönderir: En yaygın yöntem
2. Kullanıcı butona tıklar: Quick Reply veya Call-to-Action butonları
3. Kullanıcı QR kod tarar: Click-to-WhatsApp reklamları
4. Kullanıcı web widgetı kullanır: Web sitenizdeki WhatsApp butonu

Oturum Hangi Durumlarda YENİLENMEZ?

❌ Yanlış Anlama: "Kullanıcı 24 saat içinde tekrar mesaj atarsa süre uzar mı?"

Cevap: HAYIR! Her yeni kullanıcı mesajı, yeni bir 24 saatlik pencere başlatır. Eski pencere kapanır, yeni pencere açılır.

Örnek:

• Pazartesi 10:00: Kullanıcı mesaj atar → Pencere Salı 10:00'a kadar
• Pazartesi 15:00: Kullanıcı tekrar mesaj atar → Pencere Salı 15:00'a kadar (YENİ pencere)
• Salı 09:00: Hala özgürce mesaj atabilirsiniz (Pencere 15:00'a kadar açık)

24 Saat Stratejileri: Maliyeti Düşürün

Strateji 1: Hızlı Yanıt Kültürü

Kullanıcılar 24 saat içinde yanıt verirse, şablon mesaja ihtiyaç kalmaz.

Taktik:

• İlk mesajda "Hızlı yanıt verirseniz daha iyi hizmet alabiliriz" deyin
• 23 saat sonra "Son şansınız, yanıt verin" mesajı (oturum mesajı olarak)
• Kullanıcıyı tekrar yazmaya teşvik eden sorular sorun

Strateji 2: Akıllı Zamanlama

Kullanıcıların aktif olduğu saatlerde şablon mesaj gönderin, böylece hemen yanıt alıp oturum başlatabilirsiniz.

İdeal Saatler:

• Sabah 09:00-11:00: İnsanlar işe başlarken
• Öğle 12:00-13:00: Öğle molası
• Akşam 18:00-21:00: İş sonrası

Kötü Saatler:

• Gece 23:00-08:00: Uyku saatleri, yanıt alma olasılığı düşük
• Hafta sonu sabahları: Geç uyanma

Strateji 3: Oturum İçinde Maksimum Değer

24 saat içinde tüm önemli bilgileri ve hizmetleri sunun.

Yapılması Gerekenler:

• Kullanıcı sorularını hemen yanıtlayın
• Ek bilgileri proaktif olarak sunun
• "Başka bir şey soracak mısınız?" diye sorun
• Değerli içerik gönderin (katalog, video, rehber)

Otomasyonda 24 Saat Kuralı

Bot Kurgularında Dikkat Edilecekler:

Senaryo 1: Kullanıcı 24 saat içinde yanıt vermezse

Kullanıcı: "Merhaba" (Pazartesi 10:00)
Bot: "Hoş geldiniz! Size nasıl yardımcı olabilirim?" (Pazartesi 10:01)
[Kullanıcı yanıt vermiyor]
Bot (23 saat sonra): "Hala yardıma ihtiyacınız var mı? Yanıt verirseniz size daha iyi yardımcı olabiliriz." (Salı 09:00)
[Kullanıcı yine yanıt vermiyor]
[24 saat doldu - Pencere kapandı]
Bot: [Şablon mesaj göndermeli] "Merhaba {{isim}}, daha önce bizimle iletişime geçmiştiniz. Size yardımcı olmak isteriz!" (Salı 11:00)

Senaryo 2: Kullanıcı 23. saatte yanıt verirse

Kullanıcı 1. Mesaj: Pazartesi 10:00
[23 saat geçti]
Kullanıcı 2. Mesaj: Salı 09:00
Bot: [YENİ 24 saatlik pencere başladı, Çarşamba 09:00'a kadar özgür]

Otomasyon Mantığı (Pseudo-code):

if (son_kullanıcı_mesajı + 24_saat) > şimdi:
    # Oturum aktif, özgürce mesaj gönder
    send_free_message(kullanıcı, mesaj)
else:
    # Oturum bitti, şablon gerekli
    send_template_message(kullanıcı, şablon_id, parametreler)

Özel Durumlar ve İstisnalar

1. İlk İletişim

Soru: "Hiç konuşmadığımız birine nasıl mesaj atariz?"

Cevap: Sadece şablon mesajla. Kullanıcı daha önce size mesaj atmadıysa, oturum penceresi yok demektir.

Akış:

İşletme → [Şablon Mesaj] → Kullanıcı
Kullanıcı → [Yanıt] → İşletme
[24 saatlik pencere başladı]
İşletme → [Özgür mesajlar] → Kullanıcı

2. Kullanıcı Sizi Engelledi

Durum: Kullanıcı sizi engellediyse, ne oturum mesajı ne de şablon mesajı gönderebilirsiniz.

Belirtiler:

• Mesajlar "failed" (başarısız) durumunda
• Hata kodu: 1009 (user blocked)

Çözüm: Kullanıcıyı veri tabanınızdan "engellendi" olarak işaretleyin ve mesaj göndermeyi durdurun.

3. Numara Değişikliği

Kullanıcı numarasını değiştirirse, eski oturum geçersiz olur.

Maliyet Optimizasyonu: Gerçek Örnekler

Kötü Yaklaşım (Yüksek Maliyet):

Senaryo: E-ticaret mağazası, her gün tüm müşterilere şablon mesajla "Günün fırsatı" gönderiyor.

• Müşteri sayısı: 10,000
• Günlük şablon mesaj: 10,000
• Aylık şablon mesaj: 300,000
• Maliyet (örnek $0.05/mesaj): $15,000/ay

Sorun: Kullanıcıların çoğu yanıt vermiyor, para boşa gidiyor.

İyi Yaklaşım (Düşük Maliyet):

Senaryo: Aynı mağaza, sadece ilgilenen kullanıcılara mesaj gönderiyor.

1. İlk mesaj (Şablon): "Günün fırsatını görmek ister misiniz?" + [Evet] [Hayır] butonları
2. "Evet" diyenler: Oturum başlar, özgürce katalog ve ürün bilgisi gönder
3. "Hayır" diyenler: Liste den çıkar, bir daha gönderme
4. Yanıt vermeyenler: 3 gün sonra tekrar dene (farklı şablon)

• İlk şablon mesaj: 10,000 kişi × $0.05 = $500
• Yanıt oranı: %20 = 2,000 kişi
• Oturum içi mesajlar: 2,000 × 5 mesaj × $0.001 = $10
• Toplam maliyet: $510 (30x daha ucuz!)

Gelişmiş Taktikler

Taktik 1: "Oturum Kurtarma" Mesajı

23. saatte kullanıcıya değerli bir bilgi göndererek yanıt vermeye teşvik edin.

Örnek:

[23 saat sonra]
"Size özel hazırladığımız indirim kodunuzu almak için 'EVET' yazın! ⏰
(Bu mesaja 1 saat içinde yanıt verirseniz kodu anında gönderebiliriz)"

Taktik 2: "Reengagement" Döngüsü

Kullanıcı 24 saat yanıt vermezse:

• Gün 1: İlk şablon mesaj (ürün/hizmet odaklı)
• Gün 3: İkinci şablon mesaj (farklı yaklaşım, değer odaklı)
• Gün 7: Üçüncü şablon mesaj ("Size yardımcı olabilir miyiz?")
• Gün 30: Son şablon mesaj ("Hala ilginizi çekiyor mu?")
• Yanıt yoksa: Liste den çıkar

Taktik 3: Oturum İçi Cross-sell

24 saat içinde, kullanıcının ilgisini çekebilecek ek ürünler sunun.

Örnek:

Kullanıcı: "iPhone 15 fiyatı nedir?"
Bot: "iPhone 15 Pro 256GB: 45.000 TL
Stokta var, hemen sipariş verebilirsiniz!

Bu arada, iPhone kılıflarımıza göz attınız mı? %30 indirimli! 📱"

Sık Yapılan Hatalar

Hata 1: "24 saat sonra özgür mesaj gönderme"

❌ Yanlış: 24 saat sonra "Nasılsınız?" mesajı göndermek

Sonuç: Mesaj gönderilmez, hata alırsınız

Çözüm: Şablon mesaj kullanın

Hata 2: "Şablonu oturum içinde kullanma"

❌ Yanlış: 24 saat içinde bile şablon mesaj göndermek

Sonuç: Gereksiz maliyet

Çözüm: Oturum içinde özgür mesaj kullanın, para tasarrufu yapın

Hata 3: "Oturum süresini takip etmeme"

❌ Yanlış: Kullanıcıya son mesajdan kaç saat geçtiğini bilmeden mesaj atmak

Sonuç: Bazen başarısız mesajlar, bazen gereksiz şablon kullanımı

Çözüm: Veritabanınızda son_kullanıcı_mesaj_zamanı alanı tutun ve her mesaj öncesi kontrol edin

Teknik Uygulama Örneği

Veritabanı Yapısı:

CREATE TABLE conversations (
    kullanıcı_id INT,
    son_kullanıcı_mesaj_zamanı TIMESTAMP,
    oturum_aktif BOOLEAN,
    son_bot_mesaj_zamanı TIMESTAMP
);

Mesaj Gönderme Fonksiyonu:

function mesajGonder(kullanıcıId, mesaj) {
    const conversation = db.getConversation(kullanıcıId);
    const şimdi = new Date();
    const fark = şimdi - conversation.son_kullanıcı_mesaj_zamanı;
    const 24Saat = 24 * 60 * 60 * 1000; // milliseconds
    
    if (fark < 24Saat) {
        // Oturum aktif, özgür mesaj gönder
        sendFreeMessage(kullanıcıId, mesaj);
        console.log("Oturum mesajı gönderildi (ücretsiz)");
    } else {
        // Oturum bitti, şablon gerekli
        sendTemplateMessage(kullanıcıId, "reengagement_template", [mesaj]);
        console.log("Şablon mesajı gönderildi (ücretli)");
    }
}

Özet: 24 Saat Kuralı Cheat Sheet

Sonuç

24 saat kuralı, başlangıçta kafa karıştırıcı olsa da, doğru anlaşılıp uygulandığında hem maliyet tasarrufu hem de daha iyi kullanıcı deneyimi sağlar.

Altın Kurallar:

1. Kullanıcıların hızlı yanıt vermesini teşvik edin
2. Oturum süresini her zaman takip edin
3. 23. saatte "kurtarma" mesajı gönderin
4. Gereksiz şablon mesaj kullanmayın
5. Oturum içinde maksimum değer sunun

Hatırlatma: WhatsApp API'nin fiyatlandırması ülkelere göre farklılık gösterir. Kendi bölgenizdeki güncel fiyatları Meta Business Manager'dan kontrol edin.